Kościół Mariacki zwraca uwagę swoją monumentalną i potężną bryłą górującą nad północną częścią Starego Miasta. Z Rynku Staromiejskiego najlepiej widoczne jest jego trójwieżyczkowe zwieńczenie prezbiterium. Kościół zgodnie z regułami żebraczego zakonu franciszkańskiego nie posiada głównej wieży, a jedynie trzy małe sygnaturki.
Kościół halowy pochodzi z drugiej połowy XIV wieku, zbudowany na miejscu poprzednich, mniejszych. Jest jednym z trzech największych gotyckich kościołów w północnej Polsce (obok Kościoła Mariackiego w Gdańsku i Katedry Świętojańskiej w Toruniu). Należy do najwybitniejszych osiągnięć tego typu budownictwa sakralnego w Polsce XIV wieku. Zwraca uwagę jego monumentalny gmach, gładki, surowy - pozbawiony szkarp, które zostały umieszczone wewnątrz.
Przy kościele zachował się od południa (wzdłuż ulicy) gotycki mur klasztorny z XIV wieku zwieńczony blankami, z bramą, tworzący dziedziniec. Pierwotnie między murem a prezbiterium kościoła był cmentarz, na którym chowano zakonników franciszkańskich. W XVII wieku, gdy Kościół był w rękach ewangelików, do gotyckiego muru od strony cmentarza dobudowano krypty grobowe; nad nimi zbudowano krużganek, którego każda arkada odpowiadała jednej krypcie i każda została zwieńczona manierystycznym szczytem rzeźbionym w kamieniu, posiadającym tablicę z inskrypcją.
We wnętrzu kościoła zwraca uwagę jego strzelistość potęgowana przez wąskie i wysokie okna z XIX-wiecznymi witrażami skomponowanymi na wzór gotyckich, filary międzynawowe i wewnętrzne szkarpy nawy południowej, tworzące jakby kaplice. Na wysokości około 27 metrów polichromowane sklepienia gwiaździste.