Ta strona wymaga Adobe Flash Player i przeglšdarki z włšczonš obsługš JavaScript.

Wirtualne wycieczki

Kraków - Krakowski Magistrat

W pierwszej połowie XVII wieku Pałac Wielopolskich przebudowano w stylu wczesno-barokowym. Z tego czasu pochodzi wielka reprezentacyjna sień, przez którą wchodzimy do budynku. Zachowały się także kamienne portale, sklepienia w kilku salach parteru i tunelowe schody prowadzące z sieni na piętro. U podnóża schodów w sieni umieszczono tablicę poświęconą pamięci zamęczonych i straconych w czasie II Wojny Światowej pracowników Gminy Miasta Krakowa.

Ongiś wnętrza pałacu zdobiły plafony z malowidłami o tematyce historycznej. Po 1864 roku wejście do budynku z placu Wszystkich Świętych podkreślono portalem, który zdobią rzeźby symbolizujące pracę i godność - najważniejsze cnoty mieszczaństwa. Jego projekt przypisuje się Władysławowi Łuszczkiewiczowi, profesorowi Krakowskiej Szkoły Sztuk Pięknych.

Modernistyczny styl budynku Pałacu Wielopolskich nawiązywał do historycznej architektury Krakowa. Ze stołeczną tradycją łączyła się, patriotyczna w swej wymowie, symbolika dekoracji. Zespół reprezentacyjnych wnętrz w dawnym pałacu rozszerzony został w obrębie dobudowanego od południa skrzydła o wielki dwukondygnacyjny hol z okazałymi schodami prowadzącymi do Sali Rady Miasta. Balustrada schodów ozdobiona została przedstawieniami krakowskich godeł cechowych, a jej bieg rozpoczyna się od postumentu zwieńczonego motywem korony - symbolem stołecznej roli królewskiego miasta Krakowa. Dekoracja kopuły holu ze splecionych złoconych liści laurowych podkreśla splendor wnętrza. W budowanym segmencie budynku umieszczono dodatkowe mniejsze sale. Są to na I piętrze sale: Portretowa - nazwana tak od zawieszonych tam obrazów z portretami królów polskich ocalonych ze zburzonego Ratusza oraz sala prezydenta Józefa Dietla. Na II piętrze odpowiadają im sale: prezydenta Juliusza Lea i Izba Kupiecka.

W 1864 roku Pałac Wielopolskich zakupiła Gmina Miasta Krakowa. Uchwałą Rady Miejskiej przystąpiono do restauracji budynku i przeznaczono go na siedzibę Magistratu. W czasie tamtych prac, na I piętrze zlokalizowano biura Magistratu oraz gabinety prezydenckie.

Z początkiem XX wieku korytarz i gabinety prezydenckie na I piętrze zaprojektowano z udziałem malarza Jana Bukowskiego, który realizował tu program Stowarzyszenia Polska Sztuka Stosowana dążący do odnowy narodowego rzemiosła artystycznego. Projektowane przez Bukowskiego polichromie w formie zdobiących korytarz barwnych fryzów ze stylizowaną roślinnością są osadzone zarówno w tradycji sztuki rodzimej (wycinanki), jak i w nurcie secesyjnej dekoracyjności.

Gabinet Prezydenta Miasta zlokalizowany jest na I piętrze siedziby Magistratu w Pałacu Wielopolskich. Znajduje się w korytarzu zdobionym przez polichromie w formie barwnych fryzów ze stylizowaną roślinnością, osadzone zarówno w tradycji sztuki rodzimej, jak i w nurcie secesyjnej dekoracyjności.

Zespół mebli do pokoju prezydenckiego oraz korytarza został wykonany w warsztatach ówczesnych znanych rzemieślników krakowskich; J. Czerskiego, S. Iglickiego i Rybickiego. Służą one do dziś kolejnym włodarzom miasta.

W roku 1864, na progu autonomii galicyjskiej, Pałac Wielopolskich zakupiła Gmina Miasta Krakowa. Decyzja o zburzeniu historycznego ratusza krakowskiego na początku XIX wieku zmusiła miasto do poszukiwania nowego obiektu dla pomieszczenia siedziby swoich władz. Uchwałą Rady Miejskiej postanowiono przystąpić do restauracji gmachu i przeznaczyć go na siedzibę magistratu. Przebudowę powierzono budowniczemu Pawłowi Barańskiemu.

Zgodnie z nowymi potrzebami zmieniony został układ wnętrz. Na II piętrze, w miejscu dawnej Sali Redutowej powstała okazała Sala Posiedzeń Rady Miejskiej. Wyposażenie do niej projektował architekt Filip Pokutyński. Dla podkreślenia stołecznej roli miasta Krakowa w dawnej Rzeczypospolitej górne partie ścian sali ozdobiono rzeźbionymi popiersiami królów polskich. Było to nawiązanie do dekoracji wnętrz zburzonego Ratusza Krakowskiego. Zapoczątkowano też galerie portretów prezydentów miasta sukcesywnie umieszczając je na ścianach sali. Były to m.in. portrety tak wybitnych osobistości jak Józef Dietl czy Mikołaj Zyblikiewicz.

W roku 1926 wnętrze Sali Obrad Rady strawił pożar. Odbudowa sal, przyległych pomieszczeń i dachu trwała do roku 1928. Nowe wyposażenie w duchu narodowego klasycyzmu z elementami współczesnego "art. Deco" zachowały się w dużym stopniu do dziś. Projekt nowej polichromii Sali powierzono Janowi Bukowskiemu. Jednym z najistotniejszych jej elementów jest biegnący pod stropem fryz z dekoracją prezentującą wypisane na wstęgach łacińskie nazwy cnót obywatelskich, które powinny cechować radnych i obywateli miasta: Wiara, wielkoduszność, patriotyzm, wiedza, praca, siła, umiar, roztropność, nadzieja - to tylko kilka, które można tu przytoczyć z wielkiej liczby obiegających ściany sali. Fryz zdobiły także tonda z portretami prezydenckimi. Aranżacji wnętrz dopełnia reprezentacyjny kilim tzw. "Herbowy", zawieszony za fotelem prezydenckim, dzieło Bogdana Tretera. Przedstawiono na nim godło Polski, herb Krakowa, godła cechów rzemieślniczych i inicjały kolejnych prezydentów miasta.

Dziedziniec budynku Urzędu Miasta zdobią tablice pamiątkowe. W roku 1937 wmurowano tablicę upamiętniającą słowa Marszałka Józefa Piłsudskiego wypowiedziane podczas jego pobytu w Krakowie w roku 1919 i poświęcone naszemu miastu: "...Kraków, pamiętajmy, jest nie tylko olbrzymią czarowną, usidlającą serca mogiłą Wielkiego Narodu. Kraków jest wielkim, współczesnym miastem i jedną ze stolic Polski...". Na dziedzińcu znajduje się także tablica poświęcona Romanowi Dmowskiemu wmurowana w roku 1999 oraz tablica dotycząca historii budynku.
wirtualne wycieczki - Krakowski Magistrat